Filozofia judaizmu

Esprit 2008, s. 544

JEDNA Z NAJWSPANIALSZYCH KSIĄŻEK TEOLOGICZNYCH, jakie powstały w XX w. A. J. Heschel stawia religię w świetle trudnych pytań, zarówno formułowanych przez współczesne świeckie nauki, jak i tych, które rodzą się w sercu wobec zła świata, szczególnie okropności minionego stulecia. Jednocześnie zaś pokazuje, że współczesne podejście człowieka do kwestii, które go przekraczają, naznaczone jest błędem u samych podstaw. Człowiek mówi o Bogu, nie znając właściwego języka, pragnie dosięgnąć boskości, używając własnych sił. Tymczasem jest to sfera, gdzie zawodzi nawet najgłębsze wejrzenie.
Abraham Heschel, profesor uniwerstytecki i rabin, ukazuje, że musimy zmienić perspektywę. Zrozumieć, że doświadczanie Boga nie jest czymś wypływającym od człowieka, ale staraniem samego Boga, który wychodzi człowiekowi na spotkanie. Biblia nie mówi o poszukiwaniu Boga przez człowieka – mówi przede wszystkim o poszukiwaniu człowieka przez Boga.
Heschel pisze o Bogu i religii, rozważając najważniejsze pojęcia i cechy charakterystyczne judaizmu; zastanawia się nad kwestiami bojaźni, czasu, prorokowania... Wydaje się, że Bóg szukający człowieka, dzieło jego życia, jest książką, która może „ocalić” religię w oczach wielu wątpiących. ABRAHAM JOSHUA HESCHEL (ur. 11 stycznia 1907 r. w Warszawie, zm. 23 grudnia 1972 r.) jest uznawany za jednego z największych teologów żydowskich XX wieku. Potomek wielkich rodów rabinackich, studiował w Berlinie, doktorat opublikował na krakowskiej Akademii Umiejętności (Die Prophetie – O istocie proroctwa, 1936). Podczas wojny znalazł schronienie w Anglii, a później w Stanach Zjednoczonych. Do śmierci wykładał na Żydowskim Seminarium Teologicznym w Ameryce (Jewish Theological Seminary in America), gdzie zajmował Katedrę Żydowskiej Etyki i Mistyki. Zaangażowany w ruch przemian społecznych w USA i działania na rzecz zapewnienia praw obywatelskich Afro-Amerykanom. Do jego największych dzieł należą książki: Prorocy, Szabat, Człowiek nie jest sam i wreszcie Bóg szukający człowieka.