Śląski tygiel. Studia z dziejów polskiego średniowiecza
Autor: Marek Cetwiński
Wydawnictwo: WSP
Ilość stron: 318
Książka jest nowa i nieużywana
W prezentowanej publikacji autor zbiera artykuły – opublikowane już wcześniej – poświęcone przemianom społecznym, kulturowym i etnicznym na Śląsku w okresie średniowiecza. Wyrastają one z wieloletnich zainteresowań badawczych mediewisty, zmierzających do poznania i opisu procesów, które wpłynęły na zdominowanie Śląska przez język i kulturę niemiecką. Szkice zostały ujęte w czterech głównych rozdziałach. W pierwszym M. Cetwiński zajął się zagadnieniami genealogii średniowiecznej, drugi grupuje artykuły na temat możliwości badawczych płynących z zachowanych dokumentów fundacyjnych klasztorów oraz średniowiecznego kultu świętych, w trzecim możemy znaleźć osiem szkiców na temat tzw. „podsudeckiej drogi” (m.in. o rycerstwie ze Złotoryi, ziemi jaworskiej, o mieszczanach ze Świebodzic czy rozbojach na pograniczu łużycko-śląskim w XIV i XV w.), natomiast rozdział IV traktuje o zagadnieniu władzy i społeczności lokalnych na Śląsku średniowiecznym (np. o kasztelaniach i kasztelanach, o pogromach Żydów). Według zapewnień M. Cetwińskiego, książka ta jest pierwszą częścią zamierzonej trylogii o średniowiecznym Śląsku.
SPIS TREŚCI
Wstęp
I. Imiona, ludzie, pokolenia
1. Wstęp do teorii pokoleń. Kryterium chronologiczne i zagadnienia pokrewne w genealogii
2. Pokolenia rycerzy śląskich w XII-XIII wieku
3. Krewni czy rówieśnicy? Rozważania o mechanizmach życia publicznego na Śląsku w XIII-XIV wieku
4. Kilka uwag o imionach rycerstwa śląskiego w XII-XIII wieku
5. Polak Albert i Niemiec Mroczko. Zarys przemian etnicznych i kulturalnych rycerstwa śląskiego do połowy XIV wieku
II. Wokół klasztorów i świętych
1. Żywoty świętych jako źródła do genealogii rycerstwa śląskiego w XIII wieku
2. Jeszcze o fundacji opactwa benedyktynów w Lubiniu
3. Wokół genealogii kanclerza Bogusława fundatora klasztoru cystersów w Woszczycach
4. Święta Jadwiga – patronka Śląska
5. „Anna beatissima”. Wokół średniowiecznej biografii dobrodziejki benedyk¬tynów krzeszowskich
III. Wzdłuż podsudeckiej drogi
1. „Wulebrucke” – Zbutwiały Most. Początki drogi podsudeckiej a kolonizacja niemiecka w średniowieczu
2. Rycerstwo pogranicza łużycko-śląskiego w XIII-XIV wieku
3. Rycerstwo okolic Złotoryi do połowy XIV wieku
4. Początki rodów rycerskich ziemi jaworskiej
5. Mieszczanie Świebodzic
6. Witelon: wiedza Zachodu na Śląsku
7. Beginki i begardzi w Jaworze w 1357 roku?
8. Rozbój rycerski na pograniczu łużycko-śląskim w XIV i XV wieku
IV. Władza a społeczności lokalne
1. Świadkowie dokumentów prywatnych na Śląsku w XIII wieku
2. Ród Jeszka Poduszki i kościół w Brzezimierzu
3. Lekarz Emeryk. Z dziejów Miłonowa pod Oławą w I połowie XIV wieku
4. Kasztelanowie i kasztelanie na Śląsku w XlII i XIV wieku
5. Porwanie Henryka Grubego. Próba interpretacji
6. „Synowie Beliala”. Z dziejów rycerstwa śląskiego w I połowie XIV wieku na przykładzie dziejów zamku Friedberg i jego właścicieli
7. Narodziny antysemickich stereotypów. Pogromy Żydów na Śląsku w XIV-XV wieku
Nota bibliograficzna
Wykaz skrótów częściej używanych
